ΕΙΝΑΙ Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ κι ΟΧΙ Ο ΔΙΑΣ
Γράφει η Νότα Κυμοθόη 2014
Σε επισκέψεις μου στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών
είχα προβληματιστεί για την άποψη των αρχαιολόγων
που έγραφαν για τον χάλκινο γυμνό θεό: "Δίας ή Ποσειδών" ...
Τελικά ο γρίφος λύθηκε, ύστερα από πολλές έρευνες κι απόψεις του Πάρι Βαρβαρούση που έχει ασχοληθεί εκτενώς με τα ευρήματα της Βοιωτίας και ειδικά της πόλης Αλιάρτου κι άλλων εκεί γύρω περιοχών.
Αποφάνθηκαν τελικά για το αληθές: ΕΙΝΑΙ Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣκι έτσι αποκαταστάθηκε η αλήθεια...
Ποσειδώνας και μάλιστα από τη ΒΟΙΩΤΙΑ, είναι ο γυμνός χάλικος θεός
στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, όπου προτείνει το χέρι στο οποίο
κρατούσε τρίαινα.
Μία θαυμάσια χάλκινη παράσταση του θεού Ποσειδώνα που βρέθηκε το 1926 σε ένα βυθισμένο πλοίο στην Εύβοια και ήταν στο ναό Ποσειδώνα στην πόλη Ογχηστός της Βοιωτίας.
Σύμφωνα με τον κο Πάρι Βαρβαρούση, η πόλις Ογχηστός αποτελούσε ένα πολιτικοθρησκευτικό κέντρο στην ομώνυμη Αμφικτιονία της Βοιωτικής Ομοσπονδίας και είχε κατοικηθεί από τους προϊστορικούς χρόνους. Η περιοχή είναι ανάμεσα στο λόφο που διαχωρίζει την Κωπαϊδα από την πεδιάδα της Θήβας κι επάνω στον ιερό δρόμο "Θεοπρόπων" όπου περνούσαν όλες οι θρησκευτικές πομπές που πήγαιναν στους Δελφούς, για το ιερό του Απόλλωνα. Το όνομα της πόλης, δόθηκε από το γιο του Ποσειδώνα, τον Ογχηστό. Η πόλη έλαβε όλη την ευμένεια και ευλογία του Ποσειδώνα και τελούσε εορταστικές εκδηλώσεις τα Ογχήστια με γιορτές , χορούς , λατρείες και ιππικούς αγώνες.
Την πόλη την αναφέρει ο Όμηρος στην Ιλιάδα(ραψωδία Β, στ. 506), γιατί η πόλη έλαβε μέρος στον Τρωϊκό πόλεμο. Το ιερό του Ογχηστίου Ποσειδώνα λειτουργούσε και ως Μαντείο με μεγάλη αίγλη, η οποία έσβησε σιγά-σιγά με την επέκταση της πόλης των Θηβών και τη δύναμη του Απόλλωνα στους Δελφούς. Η πόλη είχε ολόγυρά της δάσος που έφτανε ως το Φίκιο όρος ή Σφίγγιο που τέλειωνε στο Τηνέριο πεδίο, εκεί δηλαδή που άρχιζαν οι πρώτες κατοικίες της αρχαίας Αλιαρτίας, εκεί οπού είναι σήμερα το χωριό Μαυρομάτι.
Στον Πίνδαρο αναφέρεται "στην ακρολιμνιά της δοξασμένης Ογχηστού" και σ΄εναν ύμνο για τον Απόλλωνα αναφέρεται πως όταν ο θεός τους φωτός πήγαινε προς τους Δελφούς πέρασε από την περιοχή και στάθηκε στο λαμπρό άλσος της Ογχηστού όπου λάτρευαν τον Ποσειδώνα.
«Κι
ήρθες (Απόλλωνα) στης Θήβας τον ολόσκεπο
απ' το δάσος τόπο/ γιατί κανείς απ' τους
θνητούς δεν κατοικούσε στην πανίερη
Θήβα/ και δεν υπήρχαν τότε ακόμη ατραποί,
ούτε και δρόμοι/ στην σιτοφόρα πεδιάδα
της Θήβας αλλ' ήταν δάσος./ Κι έφυγες από
'κεί κατόπι, ω μακροβόλε Απόλλων/ κι
ήρθες στην Ογχηστό στο Ποσειδώνιο άλσος
το λαμπρό».
{Η
θέση της αρχαίας αυτής πόλης έχει βρεθεί
από ανασκαφές της Θ' Εφορείας Προϊστορικών
και Κλασικών Αρχαιοτήτων Θηβών, το 1964
και το 1967. Αργότερα, με αφορμή διάφορες
σωστικές ανασκαφές (1971, 1973, 1991), ήρθαν
στο φως και αρχιτεκτονικά κατάλοιπα
όπως και κινητά ευρήματα. Και συγκεκριμένα,
αποκαλύφθηκαν ερείπια οικοδομήματος
από πωρόλιθο, το οποίο αναγνωρίστηκε
ως ο ναός του Ποσειδώνα. «Εκεί θα
πρέπει να ήταν και το άγαλμα», σύμφωνα
με τον κ. Βαρβαρούση, ο οποίος αναφέρει
ότι πρόκειται για έργο του Κάλαμι (περ.
470- 440 π.Χ.). Διαπίστωσε δε ότι αναπαράσταση
του αγάλματος αυτού έχει αποτυπωθεί σε
αρχαίο νόμισμα. Συνεπώς, οφείλουν οι
αρχαιολόγοι, που μέχρι τώρα εξέταζαν
την κοιλότητα του δεξιού χεριού του
αγάλματος για να τεκμηριώσουν την
ταυτότητά του (αν κρατάει τρίαινα ή
κεραυνούς), να εξετάσουν με τη δέουσα
προσοχή την άποψη του κ. Βαρβαρούση.}
